Działania na rzecz uruchomienia potencjału kobiet dla branży technologicznej są użyteczne w każdym obszarze polityki równościowej – podkreśliła prof. Małgorzata Fuszara, Pełnomocniczka Rządu ds. Równego Traktowania, otwierając konferencję w Kancelarii Premiera, podczas której zostały zaprezentowane wyniki Raportu „Potencjał kobiet dla branży technologicznej” i związane z nim Rekomendacje.

Prezeska Fundacji Edukacyjnej Perspektywy dr Bianka Siwińska stwierdziła, że jesteśmy świadkami zjawiska, które paradoksalnie można nazwać „pełzającą rewolucją”. Udział kobiet w branży technologicznej jest wciąż dalece niewystarczający i konieczne są działania, które nadadzą dynamikę tej - na razie pełzającej - rewolucji. Jest kilku grup interesariuszy, którzy powinni być w te działania zaangażowani: są to szkoły i uczelnie, władze, firmy, organizacje pożytku publicznego i - same kobiety. Nade wszystko jednak, należy walczyć z powielaniem społecznych stereotypów, które utrudniają dziewczętom i młodym kobietom podejmowanie nowych wyzwań, sprawdzanie się w dziedzinach tradycyjnie zarezerwowanych dla mężczyzn.

- Jako odpowiedzialny pracodawca, firma Siemens sięga po potencjał kobiet – powiedziała Dominika Bettman, prezeska Siemens ds. finansowych. – Mamy świadomość, że jest to konieczne i bardzo zależy nam na tym, żeby pracowało coraz więcej kobiet, żeby budowały nie tylko nasza firmę, ale także, generalnie, nowoczesną gospodarkę. Ich predyspozycje, talenty i umiejętności w pełni je do tego predestynują.

Podczas konferencji dr Bianka Siwińska zapowiedziała stworzenie „Paktu na rzecz Kobiet w Branży Technologicznej”, a także zgłosiła propozycję, aby rok 2016 był Rokiem Kobiet w STEM.

Raport pokazuje, że kobiety stanowią obecnie 20-25% pracowników polskich firm technologicznych o charakterze innowacyjnym. Znacznie mniej jest ich na stanowiskach merytorycznych i menadżerskich. I choć w ostatnich 5 latach udział ten zwiększył się o 6% (a w zarządach firm - nawet o 11%), wciąż nie wykorzystujemy olbrzymiego potencjału, jaki kobiety mogą i powinny wnosić do branży technologicznej. Przyczyny tego stanu rzeczy analizuje Raport Fundacji Edukacyjnej Perspektywy i firmy Siemens "Potencjał kobiet dla branży technologicznej" 2015.

Jest to pierwsza w Polsce publikacja tak szeroko omawiającą ścieżki edukacyjne wiodące kobiety do branży technologicznej i budowania przez nie tak sprofilowanej kariery. To ważny krok w rozpoznaniu zjawiska ciągle zbyt małego uczestnictwa kobiet w tym sektorze. Na podstawie Raportu i konsultacji z autorytetami z zakresu edukacji, nauki, biznesu, polityki publicznej i działalności społecznej Rada do spraw Rekomendacji, pod przewodnictwem prof. Małgorzaty Fuszary, zaproponowała zestaw rekomendacji w zakresie wsparcia rozwoju karier kobiecych w obszarze STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics). Wskazano działania i narzędzia niezbędne do realizacji celu, jakim jest znaczne zwiększenie zainteresowania kobiet edukacją i pracą w branży technologicznej.

Dlaczego kobiety?

Dlaczego udział kobiet w branży technologicznej - a także szerzej, w obszarze STEM - jest tak istotny? - Kobiety stanowią olbrzymi, niewykorzystany dotąd potencjał, który może nadać rozwojowi branży technologicznej impetu i nowej jakości - mówi dr Bianka Siwińska, dyrektor zarządzająca Fundacji Edukacyjnej Perspektywy, kierowniczka Zespołu Badawczego, który przygotował Raport. - Ich zaangażowanie i unikalna perspektywa tworzą szansę na nowy sposób rozwiązywania problemów współczesności. Na budowanie społeczeństwa, które z zaawansowanych technologii będzie umiało korzystać mądrze i odpowiedzialnie.

Tylko zróżnicowane zespoły są w stanie tworzyć nowe rozwiązania, innowacyjne technologie i przyspieszać rozwój ekonomii, przemysłu, nauki i gospodarki. Z badań Europejskiej Agendy Cyfrowej wynika, że gdyby kobiety były reprezentowane w tym sektorze tak samo jak mężczyźni, PKB Unii Europejskiej zwiększyłby się rocznie o około 9 mld euro. W firmach, które sprzyjają kobietom na stanowiskach kierowniczych, stopa zwrotu z kapitału własnego jest o 35 proc. wyższa, a ogólna stopa zwrotu dla akcjonariuszy o 34 proc. wyższa niż w innych, porównywalnych organizacjach.

- Opierając się na własnym doświadczeniu zawodowym, mogę stanowczo potwierdzić, że z punktu widzenia efektywności działania, kultury organizacji i rezultatów biznesowych różnorodność jest bardzo istotna - mówi Dominika Bettman, prezeska ds. finansowych firmy Siemensa. - To dzięki różnym punktom widzenia, różnicom w podejściu, ocenie priorytetów i doświadczeniu uzyskujemy najlepsze i najbardziej kreatywne pomysły, wyniki działań i najsprawniejszą realizację projektów. Im więcej kobiet zwiąże swoją drogę zawodową z obszarami STEM, tym większa będzie ich rola na każdym szczeblu zarządzania. To potencjał, którego nadal jeszcze powszechnie nie doceniamy, a którego nie powinniśmy marnować.

Unikatowe badanie - trzy perspektywy

Raport powstał na podstawie bezprecedensowego, trwającego rok badania przeprowadzonego wśród dwóch tysięcy tegorocznych maturzystek z piętnastu miast, dwustu studentek z dziesięciu politechnik oraz przedstawicieli piętnastu wybranych firm technologicznych. Spojrzenie z tych trzech perspektyw pozwoliło na możliwie pełne ujęcie zjawisk związanych z wyborem inżynierskiej ścieżki edukacyjnej przez kobiety i konsekwencjami tego wyboru — zarówno na płaszczyźnie osobistej, jak i systemowej.

Zbadano, dlaczego dziewczyny wybierają, bądź nie wybierają kierunki techniczne i ścisłe (z grupy STEM), jak oceniają swoje przygotowanie do budowania kariery w tym obszarze, jak radzą sobie na politechnikach, jaki mają stosunek do studiowania i dalszej aktywności w obszarach zdominowanych przez mężczyzn. Badano też jak rynek pracy jest przygotowany na ich przyjęcie.

Maturzystki z potencjałem i bardzo zdolne studentki

Badanie prowadzone przez Fundacji Edukacyjnej Perspektywy wykazało, że 41% maturzystek 2015 ocenia swoje zdolności matematyczne jako dobre (a w grupie szykujących się na studia techniczne 85% jako bardzo dobre), mimo to jedynie niewielki procent dziewcząt podejmuje studia techniczne (inżynierskie -12%, informatyczne - 4%). Jedną z przyczyn jest zapewne to, że 88% maturzystek nikt nigdy nie zachęcał do zainteresowania się technologiami, 86% nigdy nie zetknęło się z kobietą-inżynierką, a aż 7% wciąż hołduje przekonaniu, że studia inżynierskie nie są odpowiednie dla kobiet.

W roku akademickim 2014/2015 na uczelniach technicznych studiowało 37% dziewcząt. Te, które tam trafiły, radziły sobie świetnie. Aż 44% z nich otrzymuje lub otrzymywało stypendium za dobre wyniki w nauce, 31% korzystało ze stypendium naukowego, a średnia ocen uzyskanych podczas obrony prac inżynierskich wynosiła 4,8. Przeczy to stereotypowi o braku predyspozycji kobiet do studiów technicznych.

Na rynku pracy w branżach związanych ze STEM kobiet jest wciąż niewiele, jednak sukcesywnie, chociaż powoli, struktura zatrudnienia się zmienia. Obecnie średnie zatrudnienie kobiet w przedsiębiorstwach technologicznych wynosi 25%, a w zarządach zasiada 27% kobiet. W ciągu ostatnich 5 lat udział kobiet pracujących w przedsiębiorstwach technologicznych wzrósł o 6%, a w zarządach tych firm - o 11%.

Ważne postulaty

Co zrobić, by dziewczęta nie rezygnowały z ścieżki edukacyjnej związanej z naukami ścisłymi?.
Oto jak same respondentki widzą działania naprawcze:
- 88% uważa, że nauczanie przedmiotów ścisłych w szkole powinno być efektywniejsze
- 78% chce, by powstały programy zachęcające do nauki przedmiotów ścisłych
- 70% docenia wagę kampanii promujących studia techniczne wśród kobiet
- 68% docenia wagę promowania wzorców kobiet, które zrobiły karierę w branży technologicznej
i w nauce.
- 68% uznaje za istotne fundowanie stypendiów, grantów i staży dla kobiet
- 65% oceniło jako ważną lub bardzo ważną zmianę postrzegania studiów technicznych - jako trudnych
i wymagających oraz przeznaczonych głównie dla mężczyzn.

Raport oraz Rekomendacje skonsultowane z interesariuszami posłużą jako postawa dla PAKTU DLA KOBIET w BRANŻY TECHNOLOGICZNEJ - inicjatywy społecznej podmiotów (biznesowych, publicznych, akademickich i pozarządowych) zainteresowanych zwiększoną aktywności kobiet w obszarze STEM i pełnym wykorzystaniem ich potencjału poprzez konkretne, wymierne działania.

Pełne wersje Raportu "Potencjał kobiet dla branży technologicznej" oraz Zestawu Rekomendacji znajdują się na stronie www.potencjalkobiet.pl oraz do pobrania TUTAJ